سخنان پیش از دستور رئیس دیوان عالی کشور  

چالش‌های جاری در جهان اسلام  

چالش‌های داخلی کشور  

 اهمیت پیام رهبر معظم انقلاب  

 بررسی پرونده وحدت رویه  

ببین، یه جلسه خیلی مهم تو دیوان عالی کشور برگزار شده. دیوان عالی هم که می‌دونی، بالاترین مرجع قضاییه. تو این جور جلسات که بهش میگن "هیئت عمومی"، تقریباً همه قاضی‌های ارشد و کارکشته دیوان عالی جمع میشن. چرا؟ چون می‌خوان سر یه موضوع حقوقی که توش اختلاف نظر هست، به یه نتیجه واحد برسن. این بار، استادها و دانشجوهای حقوق دانشگاه تهران رو هم دعوت کرده بودن که خب، حرکت جالبیه.

صحبت‌های اول جلسه (حاج آقای منتظری، رئیس دیوان)

طبق معمول، آقای منتظری که رئیس دیوانه، یه صحبت‌های اولیه‌ای داشتن. خلاصه‌اش اینا بود:

1.  یادبود: اول از همه، یادی کردن از آقای رئیسی و همراهانشون که شهید شدن.

2.  حرف‌های کلی: بعدش یه سری حرف‌های کلی زدن. مثلاً اینکه ما مسلمون‌ها باید به دستورات دینمون بیشتر پایبند باشیم. از اتفاقاتی که تو فلسطین میفته و جنایت‌های اسرائیل انتقاد کردن. از فساد و مشکلات اجتماعی تو کشور خودمون هم ابراز نگرانی کردن و گفتن این چیزا از ما بعیده و باید بیشتر به اعتقاداتمون توجه کنیم.

3.  پیام رهبری: آخرش هم به یه پیام مهم از طرف رهبری اشاره کردن که برای حوزه علمیه قم فرستاده بودن.

اینا بیشتر حرف‌های عمومی و مقدماتی بود. اصل کاری که برای ما حقوقی‌ها مهمه، یه چیز دیگه است.

اصل ماجرا: رأی وحدت رویه (یعنی چی؟)

بعد از این صحبت ها، رفتن سراغ دستور اصلی جلسه که خیلی مهمه: صدور یه "رأی وحدت رویه".

رأی وحدت رویه چیه؟ ببین، گاهی وقتا شعبه‌های مختلف دادگاه‌ها، یا حتی شعبه‌های خود دیوان عالی، یه قانون رو یه جور خاصی تفسیر می‌کنن. یکی میگه منظور قانون اینه، اون یکی میگه نه، یه چیز دیگه است. اینجوری میشه که برای پرونده‌های شبیه به هم، رأی‌های مختلفی صادر میشه و این خوب نیست.

برای همین، هیئت عمومی دیوان عالی تشکیل میشه، این اختلاف نظرها رو بررسی می‌کنه و یه نظر نهایی و قاطع میده که برای همه دادگاه‌ها لازمه اجرا بشه. به این میگن "رأی وحدت رویه". یه جورایی میاد تکلیف رو روشن می‌کنه تا دیگه هر کی ساز خودشو نزنه. 

موضوع این رأی وحدت رویه چی بود؟

سر یه ماده از قانون مبارزه با مواد مخدر (ماده ۱۸) اختلاف نظر بوده بین دو تا از شعبه‌های خود دیوان عالی (شعبه ۲۳ و شعبه ۳۶).

موضوع دقیقاً این بود: کی جرمِ "اجیر کردن آدما" برای کارای مواد مخدری ثابت میشه؟

 "اجیر کردن آدما" یعنی چی؟ یعنی یکی بیاد چند نفر رو استخدام کنه یا پول بده یا هر جوری مجبورشون کنه که براش کارای مربوط به مواد مخدر انجام بدن (مثلاً حمل و نقل، فروش و...).

 اختلاف نظرشون سر چی بود؟ سر کلمه "اشخاص" (یعنی چند نفر) که تو این ماده اومده.

یه شعبه (مثلاً شعبه ۲۳) می‌گفت اگه حتی یه نفر رو هم اجیر کنی، این جرم حساب میشه.

اون یکی شعبه (شعبه ۳۶) می‌گفت نه، چون گفته "اشخاص" (جمع)، پس باید حتماً بیشتر از یه نفر رو اجیر کرده باشی تا این جرم با این عنوان خاص (اجیر کردن اشخاص) و مجازاتش شامل حالت بشه. 

آخرش چی شد؟

بیشتر قاضی‌های حاضر تو جلسه، با نظر شعبه سی و ششم موافقت کردن. یعنی گفتن که برای اینکه جرم "اجیر کردن اشخاص" طبق این ماده از قانون مواد مخدر ثابت بشه، طرف باید بیشتر از یک نفر (یعنی حداقل دو نفر) رو اجیر کرده باشه. 

این رأی به چه دردی می‌خوره؟ 

خیلی مهمه! 

1.  همه باید یه جور عمل کنن: از این به بعد، همه دادگاه‌ها تو کل کشور، وقتی پرونده‌ای دارن که طرف متهمه آدم اجیر کرده برای مواد مخدر، باید ببینن آیا بیشتر از یه نفر رو اجیر کرده یا نه. اگه فقط یه نفر بوده، دیگه نمیتونن با این عنوان خاص محکومش کنن (البته شاید به جرم‌های دیگه‌ای بشه محکومش کرد، ولی با این عنوان دقیقاً نه).

2.  به درد ما وکیل‌ها می‌خوره: ما وکیل‌ها حالا می‌تونیم با استناد به این رأی، اگه دوستمون متهم باشه که فقط یه نفر رو اجیر کرده، دفاع کنیم که این جرم خاص براش صدق نمی‌کنه.

3.  دادستان‌ها هم باید حواسشون باشه: دادسراها هم وقتی میخوان برای کسی کیفرخواست (یعنی همون شکایت رسمی) بنویسن، باید به این رأی دقت کنن.

خلاصه کلام برای شما دوست عزیز: 

این جلسه دیوان عالی، غیر از اون حرف‌های اولیه، یه تصمیم حقوقی خیلی مهم گرفت. دیوان عالی تکلیف یه اختلاف نظر رو درباره قانون مواد مخدر روشن کرد و گفت اگه می‌گید کسی آدم اجیر کرده برای مواد مخدر، باید ثابت کنید که حداقل دو نفر یا بیشتر رو اجیر کرده، نه فقط یه نفر. این رأی باعث میشه قانون بهتر و یکدست‌تر اجرا بشه. 

 10 سوال و جواب متداول