چگونه بفهمیم تحت تعقیب قضایی هستیم؟|1404
متن سوال:
سلام. من اخیراً در یک سری مسائل کاری دچار اختلاف با شریکم شده‌ام و او تهدید کرده که از من شکایت خواهد کرد. از طرفی، چند وقت پیش هم یک تصادف رانندگی جزئی داشتم که با طرف مقابل به توافق نرسیدیم. حالا نگرانم که شاید علیه من شکایتی ثبت شده باشد و من بی‌خبر باشم. نمی‌خواهم یک روز ناگهان با حکم جلب یا ابلاغیه دادگاه مواجه شوم.
لطفاً به طور کامل و دقیق توضیح دهید که از چه راه‌هایی می‌توانم استعلام بگیرم و مطمئن شوم که آیا پرونده قضایی علیه من تشکیل شده است یا خیر؟ آیا سامانه‌ای برای این کار وجود دارد؟ چه مدارکی لازم است و فرآیند آن چگونه است؟
سلام رفیق. امیدوارم حالت خوب باشه. پیامت رو خوندم و کاملاً درکت می‌کنم. این حس نگرانی که «نکنه یه پرونده‌ای برام درست شده باشه و من بی‌خبر باشم» خیلی حس بدیه و استرس زیادی به آدم وارد می‌کنه. انگار یه شمشیر بالای سرته که نمی‌دونی کی قراره بیفته.
من به عنوان یه وکیل که روزانه با این دغدغه‌ها سر و کار دارم، می‌خوام خیلی خودمونی و راحت بهت بگم که چطور از این نگرانی خلاص بشی. خیالت راحت، دوره اون زمون که یهو مأمور با حکم جلب در خونه آدم سبز می‌شد تموم شده. الان همه چیز الکترونیکی و شفافه، فقط باید راهش رو بلد باشی.
اصل ماجرا: سامانه ثنا، چشم و گوش شما در دادگستری!
ببین عزیز من، کل داستان توی یک کلمه خلاصه می‌شه: «ثنا».
فکر کن قوه قضائیه یه پیام‌رسان مخصوص برای خودش راه انداخته. هر کاری با تو داشته باشن، هر کی ازت شکایت کنه، هر احضاریه‌ای برات بیاد، اول از همه میاد تو این سامانه. پس اولین و مهم‌ترین کاری که باید بکنی، اینه که توی این سامانه ثبت‌نام کنی. اگه تا حالا نکردی، همین الان دست به کار شو.
چطوری؟ خیلی ساده:
- ثبت‌نام اینترنتی: برو تو سایت sana.adliran.ir. یه سری اطلاعات ساده مثل کد ملی و تاریخ تولد و شماره موبایلی که به نام خودته رو وارد می‌کنی. مثل ثبت‌نام تو هر سایت دیگه‌ایه.
- احراز هویت: بعدش باید هویتت رو تایید کنی. هم می‌تونی حضوری بری دفاتر خدمات قضایی (تو هر شهری پره)، هم می‌تونی خیلی راحت‌تر، با دوربین گوشیت آنلاین این کار رو انجام بدی. خود سایت راهنماییت می‌کنه.
همین! وقتی ثبت‌نامت کامل شد، تو رسماً یه پروفایل تو سیستم قضایی کشور داری. از این به بعد، هر اتفاقی بیفته، اول به تو پیامک میاد که «ابلاغیه جدیدی برای شما صادر شد». بعد تو میری تو سایت adliran.ir، وارد بخش «سامانه ابلاغ» می‌شی و نامه رو می‌بینی.
پس نگرانی از بابت بی‌خبر موندن رو کلاً بذار کنار. اگه تو ثنا ثبت‌نام کرده باشی و خبری نباشه، یعنی هیچ پرونده‌ای علیه تو به مرحله ابلاغ نرسیده.
حالا که ثبت‌نام کردی، چطور چک کنی؟
بعد از ورود به سامانه ابلاغ، دو تا پوشه مهم داری:
- ابلاغیه‌های جدید: اگه برگه‌ای برات اومده باشه، اینجاست.
- ابلاغیه‌های مشاهده شده: اونایی که قبلاً دیدی، میرن اینجا.
هفته‌ای یک بار یه سر بهش بزن، خیالت راحتِ راحت می‌شه.
راه دوم برای اونایی که وسواس دارن!
اگه هنوزم ته دلت یکم نگرانی و می‌خوای تیر خلاص رو بزنی، این کار رو بکن:
پاشو برو نزدیک‌ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی. کارت ملی‌ت رو بده به متصدی و بگو: «لطفاً یه چک بکنید ببینید پرونده‌ای با کد ملی من به عنوان خوانده یا مشتکی‌عنه (یعنی کسی که ازش شکایت شده) ثبت شده یا نه؟» اون‌ها به سیستم دسترسی دارن و بهت میگن.
یه نکته از یه وکیل کارکشته:
ببین، من به عنوان یه وکیل کیفری در شیراز که سال‌هاست تو راهروهای دادگاه‌ها و دادسراها رفت و آمد دارم، می‌دونم که اکثر مشکلات حقوقی از «ترس» و «بی‌اطلاعی» شروع می‌شه. وقتی تو از وضعیتت خبر داشته باشی، دیگه غافلگیر نمی‌شی. حتی اگه خدای نکرده شکایتی هم مطرح شده باشه، وقتی زود بفهمی، کلی وقت داری که با یه وکیل خوب مشورت کنی، مدرک جمع کنی و با دست پر بری برای دفاع از خودت.
یادت باشه، دونستن حق توئه. پس اصلاً نگران نباش و همین قدم‌های ساده رو بردار تا این استرس رو برای همیشه از خودت دور کنی. اگر هم روزی دیدی ابلاغیه‌ای برات اومده و نیاز به راهنمایی داشتی، اصلاً هول نشو. خیلی از وکلا، خدمات مشاوره رایگان کیفری در شیراز و شهرهای دیگه ارائه میدن تا حداقل بتونی مسیر درست رو پیدا کنی و با چشم باز تصمیم بگیری.
موفق باشی و خیالت تخت
عمیق‌تر در سامانه ثنا: چرا اینقدر مهمه؟
شاید بپرسی چرا اینقدر روی «ثنا» تأکید می‌کنم. ببین، قانون یه چیزی داره به اسم «ابلاغ واقعی». یعنی دادگاه باید مطمئن بشه که تو از پرونده خبردار شدی. در گذشته، این کار با کاغذ و مأمور ابلاغ انجام می‌شد که کلی دردسر داشت. طرف یا خونه نبود، یا آدرسش عوض شده بود، یا اصلاً برگه رو نمی‌گرفت.
اما الان، به محض اینکه ابلاغیه در سامانه ثنای تو قرار می‌گیره، از نظر قانون تو رسماً از موضوع باخبر شدی (ابلاغ الکترونیکی معتبر است). حتی اگه اون رو باز نکنی و نخونی! این یعنی دیگه نمی‌تونی بگی “من خبر نداشتم”. سیستم فرض می‌کنه که تو دیدی. برای همین میگم چک کردنش مثل چک کردن پیام‌های بانکی، حیاتیه.
یک مثال عملی:
فرض کن شریکت از تو شکایت کرده. پرونده میره دادسرا. بازپرس دستور میده که تو رو برای ادای توضیحات احضار کنن. درجا یک ابلاغیه در ثنای تو میشینه و برات پیامک میاد. حالا دو حالت پیش میاد:
- تو ثنا رو چک می‌کنی: ابلاغیه رو می‌بینی که نوشته “فلانی در تاریخ فلان، ساعت فلان در شعبه فلان دادسرای فلان حاضر شود”. تو وقت داری، با خیال راحت با یک وکیل مشورت می‌کنی (مثلاً دنبال یه وکیل کیفری در شیراز می‌گردی)، مدارکت رو آماده می‌کنی و با قدرت در جلسه حاضر می‌شی.
- تو ثنا رو چک نمی‌کنی: پیامک رو نادیده می‌گیری. جلسه اول رو حاضر نمی‌شی. بازپرس ممکنه یک بار دیگه برات احضاریه بفرسته. اگه باز هم نری، ممکنه براساس مدارک طرف مقابلت، تصمیم بگیره و حتی دستور جلب تو رو صادر کنه. اونوقته که یهو می‌بینی مأمور جلوی در خونه‌ته و تو کاملاً غافلگیر و بی‌دفاعی.
پس ثنا فقط یه ابزار اطلاع‌رسانی نیست، ابزار دفاعی توئه!
چه نوع پرونده‌هایی در ثنا ثبت می‌شه؟ همه‌چی؟
تقریباً بله! هر چیزی که بخواد رنگ و بوی قانونی و قضایی به خودش بگیره، سر و کارش به ثنا می‌افته. از جمله:
- پرونده‌های کیفری: مثل همین تهدید شریکت، کلاهبرداری، خیانت در امانت، سرقت، ضرب و جرح (حتی در تصادف)، توهین و… . اولین برگه‌ای که دریافت می‌کنی معمولاً «شکوائیه» یا «احضاریه» است.
- پرونده‌های حقوقی: مثل اختلافات مالی، چک برگشتی، دعاوی ملکی، مطالبه وجه، مسائل خانوادگی (مهریه، طلاق، نفقه) و… . اینجا اولین برگه معمولاً «دادخواست» و ضمائم آن است.
- پرونده‌های شورای حل اختلاف: برای مسائل مالی سبک‌تر و برخی اختلافات دیگر، پرونده اول میره شورا. ابلاغیه‌های این شورا هم از طریق ثناست.
- اجرائیات ثبت: اگر چک یا مهریه رو از طریق اداره ثبت به اجرا بذارن هم ابلاغیه‌هاش میاد تو ثنا.
پس فرقی نداره موضوع چیه، رد پاش رو اول تو ثنا پیدا می‌کنی.
“مشاوره رایگان کیفری در شیراز” یعنی چی؟ مگه وکیل پول نمی‌گیره؟
سوال خوبیه. ببین، وکالت یه حرفه‌ست و طبیعتاً هزینه داره. اما خیلی از وکلای کاربلد (از جمله خود من و همکارانم) یه تایم کوتاهی رو به عنوان مشاوره اولیه و عمومی در نظر می‌گیرن. چرا؟
- برای تشخیص اولیه: تو به عنوان یه فرد عادی، شاید ندونی مشکلت دقیقاً چیه. آیا اصلاً جرمی اتفاق افتاده؟ آیا موضوع حقوقیه یا کیفری؟ تو این جلسه کوتاه (معمولاً تلفنی یا حضوری ۱۵-۲۰ دقیقه‌ای)، وکیل بهت میگه که داستان از چه قراره و قدم‌های بعدی چی باید باشه.
- برای اعتمادسازی: این فرصتیه که تو با وکیل آشنا بشی، مدل حرف زدنش رو ببینی و بفهمی می‌تونی بهش اعتماد کنی یا نه. وکیل هم شرایط پرونده تو رو می‌سنجه.
- برای انسانیت و مسئولیت اجتماعی: خیلی وقت‌ها مردم فقط نیاز به یه راهنمایی کوچیک دارن تا از یه اشتباه بزرگ جلوگیری کنن. ارائه مشاوره رایگان کیفری در شیراز یا هر شهر دیگه‌ای، یه جورایی ادای دین ما به جامعه‌ست.
بعد از این مشاوره اولیه، اگه تشخیص داده شد که پرونده‌ات نیاز به کار حقوقی جدی (نوشتن لایحه، حضور در دادگاه و…) داره، اون موقع در مورد حق‌الوکاله و قرارداد صحبت می‌شه.
اگه برم دفتر خدمات قضایی، چی باید بگم؟
اصلاً لازم نیست داستان زندگیت رو تعریف کنی. خیلی شیک و حرفه‌ای:
برو جلوی باجه، کارت ملی‌ت رو بده و بگو: «سلام. می‌خواستم لطف کنید با کد ملی من یه استعلام بگیرید ببینید آیا پرونده‌ای به عنوان خوانده یا مشتکی‌عنه برای من در جریانه یا نه؟»
همین. اون‌ها سیستم رو چک می‌کنن و بهت میگن بله یا خیر. اگه بله، شماره پرونده و شعبه رو هم بهت میدن که دیگه نخ تسبیح دستت میاد برای پیگیری‌های بعدی.
توصیه نهایی و برادرانه:
رفیق، قانون مثل یه بازی شطرنجه. کسی که قواعد رو بهتر بلده و حرکت بعدی حریف رو پیش‌بینی می‌کنه، برنده می‌شه. دونستن اینکه پرونده‌ای علیهت هست یا نه، اولین حرکت تو در این بازیه. این حرکت رو محکم بردار.
- همین امروز ثنا رو ردیف کن.
- یاد بگیر چطور باهاش کار کنی.
- اگه ابلاغیه‌ای دیدی، نترس. ترس، قدرت تصمیم‌گیری رو ازت می‌گیره.
- قبل از هر اقدامی، با یه متخصص مشورت کن. همونطور که برای قلبت پیش متخصص قلب میری، برای مسائل قانونی هم باید پیش وکیل بری.
امیدوارم این توضیحات کامل‌تر، ذهنت رو شفاف‌تر کرده باشه. حالا تو ابزارهای لازم رو برای مدیریت این نگرانی در اختیار داری. برو جلو و کنترل اوضاع رو به دست بگیر.
نظرات