پرداخت مهریه و امتناع از طلاق: بررسی حقوقی
با سلام و احترام،
زوجه (همسرم) پیش از این دادخواست طلاق یکطرفه بر مبنای عُسر و حَرَج را به دادگاه تقدیم نمود که پس از برگزاری چند جلسه رسیدگی، قاضی محترم قرار ابطال دادخواست ایشان را صادر نمود.
در حال حاضر، زوجه اقدام به مطالبه مهریه خود نموده است. مهریه ایشان که در زمان عقد شامل مبلغ پنج میلیون ریال و یک حلقه انگشتر بوده، با محاسبه به نرخ روز، معادل ۳۱۵ میلیون تومان به علاوه یک حلقه انگشتر تعیین شده است. در مقابل این مطالبه، بنده (زوج) دادخواست اعسار از پرداخت یکجای مهریه را مطرح کردهام.
همچنین لازم به ذکر است که بنده حکم قطعی برای ازدواج مجدد را نیز از دادگاه دریافت نمودهام و قصد طلاق دادن همسرم را ندارم.
با توجه به این شرایط، سوال اصلی بنده این است:
چنانچه دادگاه با دادخواست اعسار بنده موافقت نکرده و حکم به پرداخت یکجای کل مهریه صادر نماید و بنده نیز این مبلغ را به صورت کامل به زوجه پرداخت کنم، با فرض عدم وجود دلایل قانونی دیگر برای طلاق از سوی زوجه، آیا میتوانم از دادن طلاق امتناع ورزم؟ و در این صورت، تا چه زمانی این وضعیت (پرداخت کامل مهریه و عدم وقوع طلاق) میتواند ادامه یابد؟
با سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز،
سوال شما یکی از موقعیتهای بسیار خاص و پیچیده در دعاوی خانواده است که نشاندهنده چالشهای عمیق عاطفی و حقوقی بین زوجین است. به عنوان یک وکیل طلاق در شیراز که با پروندههای مشابه زیادی سر و کار داشتهام، اجازه بدهید با زبان ساده و خودمونی، اما به صورت کامل و دقیق، تمام ابعاد سوال شما را تحلیل کنم و چشمانداز آینده را برایتان روشن سازم.
تحلیل وضعیت فعلی شما (قدم به قدم)
بیایید اول اتفاقاتی که تا الان افتاده را کنار هم بگذاریم و معنی حقوقی هرکدام را بفهمیم:
- دادخواست طلاق زوجه رد شده: همسر شما تلاش کرده بر اساس "عسر و حَرَج" (یعنی سختی و مشقت غیرقابل تحمل در زندگی مشترک) طلاق بگیرد، اما نتوانسته ادعای خود را به قاضی ثابت کند. این یک امتیاز مثبت بزرگ برای شماست. این یعنی از نظر دادگاه، تا این لحظه، شما مقصر وضع موجود نبودهاید و دلیل قانونی محکمی برای طلاق یکطرفه از سوی ایشان وجود نداشته است.
- زوجه مهریه را به اجرا گذاشته: این حق قانونی و شرعی ایشان است و هر زمان که بخواهد، میتواند مهریه خود را مطالبه کند. این کار به معنی طلاق نیست، بلکه صرفاً یک "مطالبه مالی" است.
- شما دادخواست اعسار دادهاید: شما هم از حق قانونی خودتان استفاده کردهاید و به دادگاه گفتهاید که توانایی پرداخت یکجای این مبلغ (۳۱۵ میلیون تومان) را ندارید و درخواست تقسیط آن را کردهاید.
- شما حکم ازدواج مجدد گرفتهاید: این مهمترین بخش ماجراست! گرفتن این حکم یعنی شما به دادگاه ثابت کردهاید که همسرتان یا تمکین نمیکند و یا به دلایل دیگری (که دادگاه پذیرفته)، شما نیاز و اجازه ازدواج با شخص دیگری را دارید. این حکم، موضع شما را در برابر ادعاهای احتمالی آینده از سوی همسرتان بسیار قوی میکند.
پاسخ به سوال اصلی شما: اگر مهریه را کامل بدهم، میتوانم طلاق ندهم؟
پاسخ کوتاه و قاطع: بله، قطعاً میتوانید.
توضیح کامل و خودمونی: دوست عزیز، در قانون ما، حق طلاق اصولاً و ذاتاً در اختیار مرد است ($$حق الطلاق للرجل$$). یعنی تا زمانی که شما به عنوان شوهر، نخواهید همسرتان را طلاق بدهید، هیچکس (حتی قاضی) نمیتواند شما را مجبور به این کار کند، مگر در دو حالت استثنایی:
- اثبات عسر و حرج: زن بتواند به دادگاه ثابت کند که ادامه زندگی با شما برایش با سختی و مشقت شدید همراه است (مثل اعتیاد مضر، ضرب و شتم، ترک طولانی مدت زندگی و...). خبر خوب برای شما این است که همسرتان یک بار در این آزمون شکست خورده است.
- تحقق نفقه در طلاق: مبدأ محاسبه و تأثیر پرداخت معوقات">شروط ضمن عقد: زن بتواند ثابت کند یکی از شروط دوازدهگانه چاپ شده در سند ازدواج (یا هر شرط دیگری که توافق کردهاید) محقق شده است. مثلاً شما ۶ ماه نفقه نداده باشید یا بدون اجازه او ازدواج مجدد کرده باشید (که در مورد شما چون با حکم دادگاه است، این شرط نیز منتفی است).
حالا سناریوی شما را بررسی کنیم: شما مهریه را به طور کامل پرداخت میکنید. این کار چه اثری دارد؟ اثر آن این است که شما بزرگترین و اصلیترین اهرم فشار مالی را از دست همسرتان خارج کردهاید. بسیاری از خانمها با به اجرا گذاشتن مهریه، سعی میکنند همسر را برای "طلاق توافقی" تحت فشار قرار دهند. وقتی شما این بدهی را به طور کامل تسویه میکنید، این اهرم از بین میرود.
پس از پرداخت کامل مهریه، وضعیت شما به این شکل خواهد بود:
- شما هیچ بدهی مالی (بابت مهریه) به همسرتان ندارید.
- همسرتان دلیل قانونی برای طلاق یکطرفه (عسر و حرج) ندارد (چون قبلاً رد شده).
- شروط ضمن عقد هم به نفع او محقق نشده است (چون ازدواج مجدد شما با حکم دادگاه بوده).
- و از همه مهمتر، شما به عنوان مرد، نمیخواهید او را طلاق بدهید.
در این شرایط، قانون کاملاً در سمت شماست. شما میتوانید از دادن طلاق امتناع کنید و این وضعیت بلاتکلیفی برای زوجه، کاملاً قانونی است.
این وضعیت تا کی میتواند ادامه پیدا کند؟
این سوال بسیار مهمی است. پاسخ این است: این وضعیت میتواند تا زمانی که یکی از دو اتفاق زیر رخ دهد، ادامه پیدا کند:
- شما رضایت به طلاق بدهید: هر زمان که خودتان تصمیم بگیرید و راضی به جدایی شوید (چه به صورت توافقی و چه یکطرفه از سوی شما).
- زوجه بتواند یک دلیل قانونی "جدید" برای طلاق پیدا کند: فرض کنید در آینده اتفاقی بیفتد که مصداق عسر و حرج باشد (مثلاً شما ایشان را به مدت طولانی ترک کنید یا مبتلا به بیماری صعبالعلاج شوید). در این صورت ایشان میتواند دوباره دادخواست طلاق بدهد و این بار بر اساس آن دلیل جدید، شانس خود را امتحان کند. اما تا وقتی که چنین دلیل جدیدی به وجود نیاید، وضعیت فعلی پابرجا خواهد بود.
پس به طور خلاصه، تا زمانی که شما نخواهید و همسرتان هم دلیل جدید و محکمهپسندی برای طلاق پیدا نکند، این زندگی مشترک "روی کاغذ" میتواند سالها و حتی تا پایان عمر ادامه پیدا کند. شما ازدواج مجدد خود را کردهاید و زندگی خود را دارید و ایشان هم در عقد شما باقی میماند، در حالی که مهریهاش را به طور کامل دریافت کرده است.
یک توصیه مهم از زبان وکیل طلاق در شیراز:
دوست گرامی، با وجود اینکه قانون در این سناریو کاملاً حق را به شما میدهد، اما به عنوان یک مشاور حقوقی و انسانی، باید یک نکته را یادآوری کنم. این نوع زندگیهای معلق و بلاتکلیف، گرچه از نظر قانونی امکانپذیر است، اما میتواند برای هر دو طرف فرسایشی و آسیبزا باشد. شما با حکم دادگاه، مسیر زندگی جدید خود را آغاز کردهاید. نگه داشتن یک رابطه پایانیافته بر روی کاغذ، شاید در کوتاهمدت حس پیروزی به شما بدهد، اما در بلندمدت ممکن است انرژی روانی زیادی از شما بگیرد.
پیشنهاد میکنم با ذهنی باز، تمام جوانب را بسنجید. گاهی یک پایان مشخص، حتی اگر با میل قلبی ما نباشد، بهتر از یک بلاتکلیفی بیپایان است.
در هر صورت، برای مدیریت صحیح پرونده اعسار و پاسخ به ادعاهای احتمالی آینده از سوی همسرتان، حتماً از راهنمایی یک وکیل متخصص استفاده کنید. یک جلسه مشاوره رایگان طلاق در شیراز میتواند به شما کمک کند تا با دیدی بازتر و با اطلاع کامل از حقوق خود، بهترین و هوشمندانهترین تصمیم را برای آیندهتان بگیرید.
موفق و سربلند باشید.
نظرات